การกำจัดคราบน้ำมัน จาระบี และสิ่งสกปรกต่างๆที่ติดอยู่บนพื้นผิวโลหะทำได้โดยการใช้สารที่มีความเป็นเบสรุนแรง เช่น โซดาไฟ (NaOH) หรือโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ (KOH) ซึ่งสารทำความสะอาดที่มีความเป็นเบสสามารถละลายน้ำมัน ไขมัน และโปรตีนออกได้ อย่างไรก็ตาม การใช้สารที่มีฤทธิ์เป็นเบสรุนแรง มีความยุ่งยากต่อการจัดเก็บและการขนส่ง และอาจเป็นอันตรายต่อผู้ใช้งาน ดังนั้นจึงมีการเลือกใช้โซเดียมซิลิเกตหรือโพแทสเซียม ซิลิเกตเป็นสารทดแทน ซึ่งสารซิลิเกตดังกล่าวเป็นสารที่มีฤกธิ์เป็นเบสเช่นเดียวกัน ทำความสะอาดได้ดีแม้ใช้ความเข้มข้นต่ำ ราคาไม่แพง และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม อีกทั้งโซเดียมซิลิเกตและโพแทสเซียมซิลิเกตยังช่วยยับยั้งการเกิดสนิมของโลหะ โดยเกิดเป็นฟิล์มซิลิเกตเคลือบบนผิวโลหะ
ในการทำความสะอาดอุปกรณ์โลหะ ทั้งโซเดียมซิลิเกตและโพแทสเซียมซิลิเกตทำหน้าที่เป็นสารอิมัลสิฟายเออร์ (emulsifier) หรือตัวประสานระหว่างสารสองชนิดซึ่งไม่ละลายกันคือน้ำที่ใช้ล้างทำความสะอาดกับน้ำมันที่อยู่บนพื้นผิวโลหะ ทำให้สามารถรวมตัวกันได้ คราบน้ำมันจึงหลุดจากผิวโลหะและรวมตัวกับน้ำล้างได้ สารอิมัลสิฟายเออร์ที่พบได้ทั่วไปในชีวิตประจำวัน เช่น สบู่ ผงซักฟอก และน้ำยาล้างจาน ซึ่งสามารถทำความสะอาดคราบน้ำมันและคราบสกปรกอื่นๆที่ติดบนพื้นผิววัสดุด้วยหลักการเดียวกัน
นากจากนี้ โซเดียมซิลิเกตและโพแทสเซียมซิลิเกตยังสามารถทำความสะอาดวัสดุที่ไม่ใช่โลหะ (non-ferrous material) เช่น อะลูมิเนียม ทองแดง สังกะสี และอัลลอยด์ โดยจะต้องมีการปรับเปลี่ยนกระบวนการทำความสะอาดให้เหมาะสม เช่น สัดส่วนของสารทำความสะอาด อุณหภูมิ และเวลาที่วัสดุแช่อยู่ในสารทำความสะอาด
ที่มา:
- Yehuda ZALK., U.S. Patent US8324146B2, 2011.
- Interfaces modified by silicate solutions. Retrieved 22 February 2021 https://www.nrc.gov/docs/ML0633/ML06
pdf